Anal Fissür

Anal fissür (makat çatlağı) nedenleri; uzun süreli kabızlık, ishal, sert dışkılama fazla ıkınma, gebelik, doğum, seyahat, makat bölgesinde travma (lavman yapılması rektal ateş ölçülmesi gibi), birtakım inflamatuar hastalıklar (crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi) olabilir. Bazen nedensiz olarak da ortaya çıkabilir.

Anal fissürün (makat çatlağı) asıl belirtisi makatta şiddetli bir ağrıdır. Yırtılırcasına, bir cam keser gibi veya zımparalanma şeklinde bir ağrıdır. Kanama daha ikincil bir belirtidir ancak tuvalet kağıdına bulaşır tarzda, açık renkli bir kanama bazen görülebilir. Bazen de çatlağa eşlik eden hemoroidler (basur) nedeniyle de damla damla kanama görülebilir. Ana bulgusu ağrıdır.

Anal fissür de (makat çatlağında) hasta büyük abdest yaparken bir cam kesiyor gibi veya zımparalanıyor gibi ağrı tarif eder ve bu ağrı büyük abdestle beraber başlar sonrasında da birkaç saate kadar devam edebilir. Kişi makat bölgesinde yırtılırcasına bir ağrı tarif eder, bu devam süresi de gittikçe artar.

Gebeliğin son dönemleri veya doğum sonrası ortaya çıkabilir. Ağırlığın artması, hastanın yeme alışkanlıklarının değişmesi, yeme düzeninin bozulması, zor, uzamış, normal doğum gibi şeyler sorumlu olabilir. Gebelerde güvenliği kanıtlanmış ilaçlar olsa da biz ilaç taraftarı olmuyoruz. Bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesi, posalı gıda, gerekirse obölgenin sıcak suyla temizlenmesi gibi tedbirlerle üstesinden gelmeye çalışmaktayız.

Anal fissür tedavisi öncelikle ameliyat değildir. Beslenme düzenin ve dışkılama düzeninin sağlanması, sıcak oturma banyoları, duşlar öncelikli noktalardır. Birtakım ilaçlar; gliseritriniitrat (GTN), diltiazemli, steroid- kortizonlu, analjezik içeren kremler, fitiller uygulanabilir. Ameliyatsız tedaviler içinde Botoks çok yaygın olarak yaptığımız bir tedavidir ancak hastaya göre, uzman ellerde karar verilmesi, ona göre hareket edilmesi gerekir. Diyet alışkanlığının düzeltilmesi, birtakım ilaçlar ve botoks ile on hastadan sekizini tedavi edebilmekteyiz.

Anal fissür de (makat çatlağı) gliseriltrinitrat (GTN) ,ditiazemhidroklorür, kortikosteroid veya lidokain içeren bir takım kremler ve fitiller, bunun yanı sıra da yardımcı tedavi olarak venotonik dediğimiz o bölgenin kanlanmasını artırıcı bir takım ilaçlar kullanmaktayız. Bu tedavilere botoks eklendiği zaman on hastadan sekizi rahatlıkla tedavi edilebilmektedir.

Anal fissür (makat çatlağı) de erken müracaat eden on hastadan sekizine ameliyatsız tedavi yapılabilmektedir. Gliseriltrinitrat, diltiazemhidroklorür,kortikosteroid,lidokain içeren birtakım kremler ve oradaki dolaşımı düzenleyen ilaçlarla güzel sonuçlar alınmakta, son zamanlarda botoxun yaygın olarak kullanımıyla on hastanın sekizinde ameliyatsız başarı sağlanabilmektedir. Doğru, deneyimli ellerde yapılan tedavilerle başarı şansı artmaktadır.

Anal fissür (makat çatlağı) hastalarında botoks tedavisi mutlaka denenmesi gereken tedavilerden biridir .Uygun dozda, miktarda ve şartlarda yapıldığı zaman yüz güldürücü sonuçlar almaktayız. Botilusmus toksini dediğimiz bu yılan zehiri çok düşük dozlarda enjekte edilmekte ve bununla oradaki adaledeki spazm çözülerek herhangi bir şey kesmeden, herhangi bir yapıya zarar vermeden başarı elde edilebilmektedir.

Erken müracaat etmiş ve uygun tanı konulmuş tecrübeli ellerde diğer tedavilerin başarısız kaldığı durumlarda ameliyat ile hızlı ve kesin sonuç almaktayız. Ameliyatı klasik yöntemle yapabildiğimiz gibi kapalı yöntemlerle de yapabilmekteyiz. Çatlağa neden olan spazmı çözmeyi hedeflemekteyiz.

Diyet alışkanlıklarının, günlük yaşantının ve tuvalet alışkanlığının düzenlenmesi ile anal fissür hastalığı önlenebilmektedir. Baharatlı gıdalardan; özellikle acıdan uzak durulmalı, posalı gıda ile beslenme, zeytinyağlı tüketilmesi, bol sıvı alınması, sebze, salata yani Akdeniz Tipi Beslenme ve birtakım probiyotiklerin tüketilmesi ile (ayran, ev yapımı yoğurt, kefir gibi bir takım probiyotik içeren besinler) bağırsakların düzenli çalışması sağlanarak hastalığın önüne geçebilmek mümkündür.

Anal fissür (makat çatlağı) hastalarında oturma banyosu veya sıcak uygulamalar tercih ettiğimiz bir yöntemdir. Ama her hasta için standart değildir, daha pratik olması açısından ılık duşla o bölgeye masaj yapılması, sıcak suyun tutulması daha efektif olabilir. Hastanın durumuna göre karar verilmelidir.

Çatlağa neden olan oluşumun (sfinkterin) yeterince gevşetilememesi fissürün tekrarlamasına neden olabilir. Burada en önemli olaylardan birisi; hasta ile iletişimin mutlaka doğru kurulması, bilgilendirilmesi, hastanın tedaviye katkısının sağlanması çok önemlidir. Birtakım kulaktan dolma ilaçlar kullanılması, Sağlık Bakanlığı onayı olmayan bitkisel ilaçların kullanılması geri dönüşümsüz sonuçlara neden olmakta, hastalık ilerlemekte ve hastaları ameliyata doğru götürmektedir. Dolayısıyla tecrübeli ellerde ve uygun tedavilerin yapılması önem taşır. Her hastaya göre oradaki adalenin gevşetilmesi işlemi hastanın o bölgedeki spazm derecesine göre ayarlanmalıdır. Hastaya göre uygun tedavi seçilerek yapılmalıdır, yapılmadığı durumda başarısızlıkla sonuçlanmaktadır.

Pandemi süresince hastalarla mümkünse uzaktan irtibat kurmak önceliğimizdir. Hastalarda öncelikli olarak diyet alışkanlıkların düzenlenmesi, posalı gıdalarla beslenilmesi, diyet alışkanlığı, hijyenin düzeltilmesi, birtakım oturma banyolarının düzenlenmesi gereklidir. Bununla rahatlamayanlar da bir sonraki kademe olan yine uzaktan görüşmelerle ayarlanarak kremlere geçilmesi, yine tekrar uzaktan yapılan kontrolde bundan da fayda görülmediği durumda, klinik şartlarında gerekli hijyen tedbirlerine dikkat ederek enfeksiyon kontrolü altında ilk etapta botoks mutlaka denenmelidir. Fayda görmeyen hastalarda ise ameliyat planlanmalı, mümkünse pandemi sonrasına kadar ertelenmelidir.

Sıkça rastladığımız bir problemdir ve çoğunlukla atlanabilir. Uygun tedavi yapılmadığı, sadece tek bir hastalığa tedavi yapıldığı durumda bu tedavinin sonu başarısızlıkla sonuçlanacaktır. Onun için iyi bir değerlendirme yapılarak uygun tedavinin gerekirse aynı seansta iki hastalığa yönelik tedavinin birlikte yapılması tedavinin başarı şansını artırarak hasta memnuniyetini artıracaktır.

Anal fissür tedavisinde kolonoskopi gerekmez ancak uygun bir proktolojik muayene ile gerekirse özel gözlüklerle, büyüteçlerle uygun ışıkta yapılan bir muayene ile tanı kolaylıkla konabilir. Ancak atipikfissür dediğimiz, normal yerleşim yerinin dışında olan fissürlerde, çatlaklarda farklı hastalık nedeniyle olabileceği düşünüldüğü durumlarda kolonoskopi gerekebilir. Bağırsağın içini aydınlatma açısından bu durumda çok derin bir sedoanaljezi dediğimiz anestezi yöntemi ile ancak yapılması mümkün olabilir veya çatlak tedavi edilip o bölge rahatladıktan sonra kolonoskopi planlanabilir ama standart teşhis yöntemi değildir.

Kişinin beslenme, tuvalet alışkanlığının düzenlenmesi ve hijyene dikkat edilmesi ile makat çatlağı önlenebilir. Yeterli sıvı tüketilmesi, Akdeniz Tipi Beslenme, sebze, salata ağırlıklı beslenme, zeytinyağı kullanılması, posalı beslenme, birtakım probiyotikler gibi takviyeler ile anal fissür makat çatlağı çocukluktan beri önlenebilen bir hastalıktır. İyi iletişim kurulması ve uygun tedaviler ile hastalık önlenebilmekte ve ameliyattan kaçınılmaktadır.

Bizim kültürümüzde yaygın kullanılan zeytinyağının önemi çok büyük. Akdeniz tipi beslenme yani; posalı, sebze, salata orjinli beslenme, çok sıvı tüketilmesi, bağırsak alışkanlıklarının düzenlenmesi son derece önemlidir.